Etymologiczna bliskość szybkości i ciekawości


J. Brandt "W pogoni"

Przymiotnik "ciekawy" ma niezwykle intrygującą historię.

Wywodzi się od prasłowiańskiego "tekati", które dało początek staropolskiemu "ciekać". Kilka stuleci temu czasownik ten oznaczał "szybko biec", "pędzić", "gnać". Utworzony od niego przymiotnik "ciekawy" był używany w znaczeniu "szybko biegnący". Mawiano, że "tchórz ma nogi ciekawe" , czyli szybkie, albo  "zająca prędkiego myśliwy zwie ciekawym". Niekiedy filozoficznie rymowano: "Nikt umrzeć nie ma, aż w ciekawym czasie
śmierć koniec pożądany choroby przyniesie".
Przymiotnik "ciekawy" stosowano także w znaczeniu "popędliwy" np. "W postępkach swoich zawsze był popędliwy".

Znaczenie to ulegało jednak modyfikacjom i w XVIII wieku obok "szybkiego, prędkiego, popędliwego" pojawiało się także jako synonim "bystrego i przenikliwego", a wkrótce także "dociekliwego, chcącego wiedzieć więcej, interesującego". Dawna znaczeniowa szybkość została zapomniana.

Trudno jednak nie zauważyć, że ludzie ciekawi są w wielu dziedzinach szybsi, np. w zdobywaniu wiedzy.

Zobacz także