Orzeczenie

Dowiesz się, co to jest orzeczenie i jak rozpoznać orzeczenie w zdaniu. Poznasz rodzaje orzeczeń, terminy: łącznik i orzecznik.

Jeśli w wypowiedzeniu występuje orzeczenie, to takie wypowiedzenie jest zdaniem. Poszukaj w zdaniu czasownika, czyli wyrazu, który oznacza czynność lub stan. Sprawdź, czy w tym wyrazie możesz określić osobę, która wykonuje czynność. Jeśli czasownik występuję w tym zdaniu w formie osobowej, to pełni funkcję orzeczenia.

„Antek miksuje muzykę.” „Miksuje” to czasownik w 3 osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, orzeczenie w tym zdaniu.

Orzeczenie, które składa się tylko z czasownika lub czasownika z zaimkiem zwrotnym to orzeczenie proste.

„Julka martwi się klasówką.” „Martwi się” to orzeczenie złożone z czasownika i zaimka zwrotnego.

W zdaniach występują też orzeczenia imienne. Orzeczenia imienne składają się z czasownika „być”, „stać się”, „zostać” i innej części mowy, np.:„Dzień był męczący.” Orzeczenie „był męczący”.

Część orzeczenia będąca osobową formą czasowników „być”, „stać się”, „zostać” nazywana jest łącznikiem. Łącznikiem w zdaniu może też być zaimek wskazujący „to”, np. „Wiedza to potęga. Orzeczenie „to potęga” składa się z łącznika „to”, drugi wyraz ”potęga” nazywany jest orzecznikiem.

W zdaniu „Byłem spokojny o wynik testu”, orzeczenie to „byłem spokojny”. „Byłem” jest łącznikiem, „spokojny” to orzecznik.

Sprawdź, czy zapamiętałeś.

Wskaż orzeczenie w zdaniu: „Mam dużo czasu.”
Odpowiedź: orzeczenie „mam”

Wskaż orzeczenie w zdaniu: „Uczniowie są bardzo pracowici.”
Odpowiedź: orzeczenie „są pracowici”.