Zdziwisz się, kto wspierał wydanie polskiego słownika

foto

Karta tytułowa "Słownika języka polskiego"

Car Rosji Aleksander I i Król Pruski Fryderyk Wilhelm III wspierali opracowanie i wydanie "Słownika języka polskiego".

Autorem sześciotomowego dzieła, które ukazało się na początku XIX stulecia był Samuel Bogumił Linde, w połowie Szwed w połowie Niemiec.

Prace nad wydawnictwem trwały ponad 20 lat. Słownik Lindego był pierwszym jednojęzycznym słownikiem polszczyzny, w którym 60 000 haseł opatrzonych było informacjami gramatycznymi, objaśnieniami i cytatami z dzieł polskich autorów. W słowniku znalazło się ponad 200 000 cytatów. Pochodziły z 850 tekstów napisanych przez 400 autorów. Uczony wprowadził także wyrazy zaczerpnięte z mowy potocznej. Około 5000 haseł wymyślił sam, kiedy zauważył, że w polszczyźnie brakuje słów obecnych w innych językach słowiańskich. Linde jako pierwszy konsekwentnie używał bezkoolicznika czasowników jako wyrazu hasłowego.

Uczony był nie tylko autorem, ale także wydawcą słownika. Zebrał pieniądze na jego wydrukowanie. Poza wspomnianymi monarchami środki na ten cel przeznaczyli polscy arystokraci: książę A. Czartoryski, hrabia J. M. Ossoliński, hrabia W. Tyszkiewicz, hrabina M. Worcellowa, ordynat S. Zamoyski. Dzieło wydrukowane zostało w nakładzie 1200 egzamplarzy w warszawskim domu uczonego, gdzie ustawiono maszyny, a sam autor nadzorował te prace. Zajmował się także prenumeratą i sprzedażą wydawnictwa. Nakład sprzedawał się jednak bardzo powoli przez kilkanaście kolejnych lat. Car Aleksander I, by pomóc wydawcy, nakazał rosyjskim szkołom zakup słownika.

Zobacz także